Μαυρογένους, Μαντώ

(Τεργέστη 1796/7 – Πάρος 1840). Αγωνίστρια του 1821. Όταν ξέσπασε η επανάσταση έσπευσε στη Μύκονο, στην ιδιαίτερη πατρίδα της μητέρας της, και ξεσήκωσε τους κατοίκους του νησιού κατά των Τούρκων. Εξόπλισε πλοία με δικά της έξοδα και καταδίωξε πειρατές που λυμαίνονταν τις Κυκλάδες. Επιπλέον κατάρτισε και εξόπλισε σώμα από συμπατριώτες της για την εκστρατεία στην Καρυστία, στην οποία έλαβε μέρος και η ίδια, ενώ αργότερα πολέμησε μαζί με τον Γρηγόριο Σάλα στο Πήλιο, στη Φθιώτιδα και στη Λιβαδειά. Γνώριζε τη γαλλική γλώσσα και συνέταξε συγκινητική έκκληση προς τις γυναίκες της Γαλλίας, με την οποία ζητούσε τη συμπαράστασή τους στους καταστρεμμένους από τον πόλεμο ελληνικούς πληθυσμούς. Διέθεσε όλη την περιουσία που κληρονόμησε από τον εύπορο πατέρα της, τον Νικόλαο Μαυρογένη, για τις ανάγκες του Αγώνα. Για τις θυσίες της και την πολεμική της δραστηριότητα ο Καποδίστριας της απένειμε –τιμή μοναδική σε γυναίκα– το αξίωμα του επίτιμου αντιστράτηγου και της παραχώρησε κεντρικό σπίτι στο Ναύπλιο. Έπειτα από την Επανάσταση, απογοητευμένη από την άτυχη ερωτική περιπέτειά της με τον Δημήτριο Υψηλάντη και καταδιωγμένη από τον Ιωάννη Κωλέττη, επέστρεψε στη Μύκονο. Πέθανε στην Πάρο πάμφτωχη και λησμονημένη. Η ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης Μαντώ Μαυρογένους.